مبارزه با پولشویی: چرا این موضوع مهم است؟
موضوع مبارزه با پولشویی از بسیاری از جوامع در سراسر جهان مورد توجه و اهمیت قرار گرفته است. پولشویی به عنوان یک فعالیت غیرقانونی و بسیار خطرناک، برای جامعه ای که در آن اتفاق می افتد، بسیاری از مشکلاتی را به همراه دارد.
یکی از مشکلات مهمی که در پروسه پولشویی به وجود می آید، شفافیت نداشتن و گسترش فساد است. آنچه که این فعالیت را تبدیل به یک مسئله خطرناک می کند، بیش از هر چیز دیگر، تلاش برای تخلف از رویه های حقوقی جهت فرار از مسئولیت های مالی است. به عنوان مثال، افرادی که در این فعالیت ها شرکت می کنند، از طریق آنها قادر به پنهان کردن منابع نامشروع در آمده شده اند. این عمل، انتشار فساد را همراه دارد که به طور جدی برای جامعه آسیبهای زیادی ایجاد می کند.
به همراه این مشکلات، پولشویی به سرقت یا پرداخت هزینه های غیرمشروع از طریق منابع پولی دیگر نیز منجر می شود. این به معنای نداشتن حق ورود به منابع مالی برای افراد که به کارشان مرتبط است، یعنی ناتوانی در فراهم کردن منابع برای هدف های مجاز، هزینه های بیشتر برای افراد خاص و حتی پایین آوردن اعتماد عمومی است.
به طور کلی، مبارزه با پولشویی به عنوان یک موضوع بسیار مهم مورد توجه جوامع در سراسر جهان است. تدابیری که در این راستا اتخاذ شده، می تواند به وفور به جایگاه صحیح در دنیای کنونی ایجاد شده کمک کند و بتواند در برابر انشعاب این فعالیت بسیار خطرناک، مقابله راهبردی تعیین کند.
مفهوم پولشویی و روشهای آن
پولشویی به عملیاتی گفته میشود که به کمک آن، فعالان اقتصادی و افرادی که دارای درآمد ناشناس، غیرقانونی یا ناصحیح هستند، درآمدهای اجتماعی خود را به صورت ناشناس و از راههای غیرقانونی به دست میآورند. این کارها روشهای غیرقانونی، مخفی و طبیعی دارند که هدف نهایی آنها، پنهانسازی وجوهی ناشناخته ،سابقه دار یا نامشروع است.
از محل فعالیت های غیرمجاز مانند قاچاق، قاچاق گران (مواد مخدر، سلاح، الماس، طلا و غیره)، فسادهای مالی و درآمدی، سرقت و زورگیری، کلاهبرداری و هر نوع رفتار همراه با درامد ناشناس، پولشویی عملیات مفیدی است که باعث حفظ و رشد این درآمدها میشود. برای انجام این کار، فعالیتهای اصلی از جمله فروش اسناد رسمی، خرید و فروش ملک، تبدیل پول نقد به حسابها و انجام معاملات بسیار دیگر به روشهای مختلفی صورت میگیرد.
روشهایی که برای پولشویی به کار میروند، شامل تفکیک وجوه، پنهانسازی منابع وجودی، ساخت ساختارهای کذب، افزایش شبکه و تحویل پول در قلمرو داخلی و خارجی هستند و هدف آن همیشه پنهان کردن ردپای ذخایر یا درآمدهای ناشناس است. این کار همیشه یک نداشتن ردپای هویتی (که ممکن است در زمان آینده برای مقامات حامی مورد توجه قرار گیرد) دارد و تمام تلاش برای تشکیل شبکههای پنهان و پیچیده است.
در هرصورتی پولشویی یک فرآیند پیچیده و خطرناک است که با قوانین و مقرراتی که برای جلوگیری از آن وجود دارد، مرهون میباشد. البته برخی از کسانی که مرتکب این جرم هستند، هرچند به صورت پنهانی، تعریفی درباره این کار میدانند، اما به هر حال پولشویی هنوز هم یکی ازبزرگترین چالش های اقتصادی و اجتماعی در جهان محسوب میشود.
موارد مشابه با پولشویی و تفاوت آنها با آن
موضوع پولشویی اخیراً به عنوان یکی از مهمترین ویژگیهای اقتصادی و مالی جهان شناخته شده است. پولشویی به معنای تبدیل پول "خرد" به پول "تمیز" است. یعنی، در این فرآیند، پولهایی که به دست زور، قاچاق، سرقت یا هرگونه فعالیت غیرقانونی دست یافتهاند، به شکلی که بدون ترس از کشف شدن قابل استفاده باشند، به دست صاحبانشان میرسند.
به عنوان یک مفهوم مشابه با پولشویی، حواله پول میتواند به تعریف شیوعیافتهای دست یابد. حواله پول به معنای انتقال پول، همچنین از یک شخص یا سازمان به دیگری است. در مواردی، حوالههای پولی به دنبال تقلب، فرار مالی یا تلاش برای فرار از پرداختهای بدهکار استفاده میشوند. این مفهوم برای سازمانهای غیرمتمرکز و قابلیت دسترسی بیشتر به مالیاتها مدنظر قرار میگیرد.
تفاوت مهم با همه مواردی که با پولشویی در ارتباط است، این است که حواله پول یک فرآیند قانونی و مجاز است؛ بنابراین، در صورتی که مبادلات پولی و توصیف حوالهانجامشده رعایت شود، هیچ اعتراضی وجود نخواهد داشت. با این وجود، چنانچه حواله پول غیرقانونی باشد و با رعایت قوانین کشف نشود، مشکلی وجود نخواهد داشت.
قوانین و مقررات مبارزه با پولشویی
پولشویی به معنای پنهان کردن منشأ پول های نامشروع و کسب درامد با گردش پول های غیر قانونی می باشد. پولشویی در زمره جرایم جدی اقتصادی قرار دارد و می تواند به صورت زیان بار جدی در برابر اقتصاد کشور و جامعه به وجود آید.
بسیاری از کشورها، قوانین و مقرراتی را برای مبارزه با پولشویی تدوین کرده اند. این قوانین و مقررات عموما شامل الزامات شناسایی و تشخیص منشأ پول ها، ارائه گزارش های مالی از سوی موسسات صرافی، بانک ها و سایر مشاغلی که در ارتباط با پول هستند می شوند.
علاوه بر این، بسیاری از کشورها برای مبارزه با پولشویی، یک سری خطوط قرمز را برای موسساتی که در زمینه هایی مانند حقوقی، مالی، خدمات مالی، املاک و مستغلات فعالیت می کنند، ایجاد کرده اند. این موسسات می بایست مشتریان خود را بشناسند و از منابع مالی غیر مشروع و تبعات پولشویی خودداری کنند.
تنظیم مقررات منسجم و کارآمد برای مبارزه با پولشویی از اهداف سازمان بین المللی بانک ها (IBA) و سازمان های مشابه می باشد. این اهداف بر اساس قوانین ملی و بین المللی، شامل تحریم های مالی و غیر مالی نسبت به فرد یا سازمانی که در پولشویی دست دارد، مشتمل بر ارتقای مسوولیت های مالی و مالیاتی، برنامه های آموزشی برای شناسایی موارد پولشویی و غیره می باشد.
به طور کلی، قوانین و مقررات مبارزه با پولشویی هدفشان حفاظت از اقتصاد کشورها و جامعه در برابر پیامدهای جدی پولشویی است و انعکاس دهندە ثابتهای حقوقی ملی و بین المللی هستند که از فعالیت های پولشویی جلوگیری می کنند.
نحوه تشخیص و پیشگیری از پولشویی
پولشویی فرایندی است که در آن هویت و منشا پول های فرد با استفاده از روش های غیر مجاز ناشناس می شود تا در نهایت برای فعالیت های غیر قانونی از آن استفاده شود. به عبارتی پولشویی به فرایندی گفته می شود که در آن فرد یا گروهی که بودجه خود را از طریق فعالیت های غیرمجاز به دست آورده است، سعی می کند با استفاده از روش های مختلف نقدی این پول ها را به یک شکل قابل قبول در نظر گرفته تا بدون هیچگونه رد پایی از این پول ها برای فعالیت هایی مانند شرکت در بازی های کازینویی، خرید ملک و ماشین و یا دیگر عملیات غیرقانونی استفاده کند.
برای پیشگیری از پولشویی، باید قوانین و مقررات مرتبط با نظارت بر فعالیت های مالی اعم از بورس، صندوق های سرمایه گذاری، شرکت ها و حساب های بانکی رعایت شود. هویت و منشا پول ها باید به دقت بررسی شده و در صورت وجود شبهه عملیات تحقیقات بیشتری صورت گیرد. همچنین، گردآوری و تجمیع اطلاعات و ارتباطات بین نهادهای مختلف مانند بانک ها، موسسات مالی و نهادهای نظارتی می تواند از پیشگیری از پولشویی به خوبی کمک کند.
با استفاده از انواع روش های آشکارسازی، هویت هایی که به منشاء پول شوند پیدا می شوند و در صورت سوء استفاده از این پول ها، متهمین به پولشویی و جرائم مرتبط با آن محاکمه خواهند شد. همچنین، تلاش برای بهبود قوانین و مقررات مرتبط با این زمینه و همچنین افزایش توانایی نهادهای نظارتی و قضایی در پیشگیری و مبارزه با پولشویی و جرائم مالی مرتبط با آن بسیار حائز اهمیت است.
در نهایت، باید توجه داشت که پولشویی علاوه بر اینکه به عنوان یک جرم مالی شناخته می شود، آسیب های جدی به اقتصاد کشور و تمامی افراد می تواند برجاید. بنابراین، افزایش آگاهی و حمایت از مقررات و قوانین در این زمینه به عنوان یک چالش اساسی برای توسعه پایدار کشور محسوب می شود.
آثار منفی پولشویی بر اقتصاد کشورها
پولشویی یک فرآیند غیرقانونی است که به منظور پنهان کردن مبالغ بزرگی از درآمدهای غیرمشروع استفاده میشود. این فرآیند توسط گروههای اجرایی و کارآمدشده از طریق مطالعات و روشهای مختلف در زمینه اقتصاد بدلیل آسیبهای زیادی که به اقتصاد بعد از خود خواهد گذاشت، نگرانی بیشتری ایجاد شده است. به شدت با خانواده و محیط زیست نیز تلاقی دارد.
یکی از اثرات منفی پولشویی بر اقتصاد کشورها افزایش عدم تعادل در بودجه میباشد. واردات بد است، تقلب در قیمت چه کالاها و خدمات زیاد میشود و نقض قوانین مشخصی ست، که عموما موجب بروز ناهنجاریهای اقتصادی میشود. همچنین، پولشویی موجب افزایش فساد، نارضایتی مردم و کاهش اعتماد به دولت و نظام قانونی میشود.
به دلیل شیوع پولشویی، اقتصاد کشور سخت دچار تنش مالی میشود و نوسانات بیشتری در بازار ارز، سهام و قیمت کالاها ایجاد خواهد شد. همچنین، پولشویی میتواند توسعه سرمایهگذاری و ایجاد شغل در کشور را نیز با مانعهایی مواجه کند.
دیگر تنشهای اقتصادی، نتایج فرعی از پولشویی هستند که میتواند دولت را به مواجهه با ارزیابیهای بالای بینالمللی از مسائل سیاسی، مالی، نظامی و سیاسی جهانی تحمیل کند. این مسائل را میتوان جامعه بینالمللی، قوانین مالی، کمیته مبارزه با پولشویی و سایر سازمانهایی که به بررسی تشکیلات پولشویی به کمک دولت هستند، مشخص کرد.
در مجموع، پولشویی به شدت موجب ایجاد مشکلات اقتصادی و سیاسی در کشورها میشود. بنابراین، نیاز به این است که دولت و نهادهای مربوطه به صورت جدی برای مبارزه با این مشکل، تلاش کنند. نهادهای قضایی و اجرایی وسیله رسمی برای مقابله با پولشویی هستند و به تلاش بیشتر برای کاهش اثر پولشویی بر اقتصاد کشورها باید ارائه شود.