دعا، به خواسته و نیازها و تمایلات ما به سوی خداوند می باشد که در تمامی دین ها و مذاهب وجود دارد. همانطور که در قرآن کریم و احادیث معصومین (ع) ذکر شده است: "ادْعُونِی أَسْتَجِبْ لَکُم" به معنی "مرا بخوانید که به شما جواب خواهم داد". بنابراین، هرگاه که ما خواسته‌ای داشته باشیم، با دعا کردن به سوی خداوند می‌توانیم از او کمک بخواهیم و در زندگی مورد او مساعدت باشیم.
لیست بهترین دعاها شامل بسیاری از دعاهای مختلف است که نیازهای مختلف ما را برطرف می کند. برخی از بهترین دعاها شامل دعای درمان بیماری‌ها، دعای بهبودی، دعای رفع دشمنی، دعای عاشقانه، دعای استخاره، دعای آرامش، دعای آمنیت و دعای دریافت روزی هستند. همچنین، دعایی که برای مسائل اعتقادی، مانند دعای جوان‌گرایی، دعای تقوا، دعای حفظ از گناهان و دعای تسلیم به اراده الهی به کار می‌رود.
برای مثال، دعای استخاره یکی از بهترین و معروف‌ترین دعاهایی است که هرگاه که ما به موقعیتی مهم و تصمیم گیری دشوار برسیم، این دعا به ما کمک می کند که از خداوند برای راهنمایی و تصمیم درست کمک بگیریم. دعای آرامش نیز به هنگامی استفاده می شود که دچار استرس و اضطراب و نگرانی شده ایم و می خواهیم به شادی و آرامش بازگردیم. به همین ترتیب، دعای دریافت روزی آمن و پایدار و دعای بهبودی که درمان بیماری‌های مختلف را فراهم می کند، بسیار مهم می باشند.
در نهایت، دعا به عنوان یک ارتباط بین انسان و خداوند، لحظاتی بسیار با ارزش را برای ما فراهم می کند. به همین دلیل، بهترین دعا برای هر شخص ممکن است با توجه به زمان، شرایط و نیازهای خود متفاوت باشد.
1. دعای صبح
دعای صبح یکی از دعاهای مهم و مسنون در اسلام است که هر روز صبح از طرف مسلمانان با تلاوت آن از خداوند برای برکت و سعادت در زندگی خواستاری می‌شود. این دعا به گونه‌ای طراحی شده است که شامل مضامین گوناگونی است از جمله محبت، ایمان، خشنودی، رضایت، توفیق، سلامتی و غیره که در همه طول عمر افراد با آن می‌توانند به خداوند خواستاری کنند.
در دعای صبح، ابتدا از خداوند متعال خواسته می‌شود که تمام اعمال افراد را بپذیرد و به عنوان پاداش آنها را به بهترین نحو ممکن پاداش دهد. همچنین آن را برای پناه جویی از آتش جهنم و بداخلاقی دامن می‌زنند.
سپس در دعای صبح، از خداوند خواسته می‌شود که در طول روز، به آنها توفیق و راهنمایی کند و آنها را از همه بلایای احتمالی محفوظ نگه دارد. آنها از خداوند خواستاری می‌کنند که ایمان، اطمینان، خشنودی و برکت را به زندگیشان هدیه کند.
دعای صبح همچنین شامل خواستاری برای سایر اعضای جامعه و خانواده‌های مسلمان است و از خداوند خواسته می‌شود که به همه آنها رحم کند و آنها را در همه امور زندگیشان سختی ندهد. همچنین فراگیری از خداوند خواسته می‌شود که از همه افراد خود و خانواده‌شان را محفوظ نگه دارد و در قبال شر برایشان جبران کند.
در نهایت، دعای صبح نماد تلاش برای جستجوی پاداش‌های دنیایی و آخرتی و نیز نماد توکل به خداوند متعال در همه امور زندگی است. هر روز با توجه به مطالب دعای صبح، مسلمانان با خداوند به‌جایی می‌رسند که در زندگیشان شادی و خشنودی را تجربه کنند.
2. دعای شب
دعای شب، یکی از نمازهای نوافل است که به شیوه‌ای خاص در شب ها بعد از نماز عشاء ادا می‌شود. در این دعا، مؤمنین به خداوند عظیم‌الجلال خود را محبت، توکل و تسلیم تعریف می‌کنند؛ امیدوار به بخشش و رحمت الهی هستند و از سوی دیگر، از شرایطی که در جامعه ناهنجار و خشونت‌آمیز بحث و چنگ‌زدگی کار اجتماعی، ازدواج و حجاب کلاهبردارانه، تنگناهای مالی و سایر مشکلات در فرهنگ و اقتصاد متاثر شده‌اند شکوه می‌ورزند.
این دعا، سخنشناسی و تحلیلی درباره باورهای آیینی و تاثیرات آنها بر عملکرد فردی و اجتماعی مؤمنین به زبان بسیار ساده و مستقیم است. برای مثال، در آیه دعا، مؤمنین به خداوند توکل دارند و به او رجوع می‌کنند و خدایا، ما بر خود بی‌نیازی و عدم توکل به پول، قدرت و سرمایه دست یافته‌ایم. لطفا رحمت و بخشش خود را برای ما فرستاده و برای نجات ما از دست هر بلا و آلام پناهی دهید.
چنین دعایی نه تنها برای مؤمنین بلکه برای همه افراد در هر گونه استرس و نگرانی مقابله با شرایط تحت فشار می‌تواند یکتای معرف امید، تسلی و آرامش باشد. با توجه به کلمات آن و همچنین دعا نمودن آن در شب های پرکار و پراز نگرانی، این دعا به سبب توجیه خود در قرآن و همچنین تاریخ، می‌تواند برای هر شخصی که بخواهد به خداوند عظیم‌الجلال خود رجوع کند، کمک بی‌نظیری باشد.
3. دعای فرج
دعای فرج یکی از مهمترین دعاهایی است که در اسلام وجود دارد و پیروان این مذهب به منظور تسریع در فرج یا ظهور امام مهدی (عج) آن را تکرار می‌کنند. در این دعا، افراد برای فرج رهبر معصوم اسلامی، امام زمان، دعا می‌کنند تا زمان بازگشت امام عصر حضرت مهدی (عج) را از پرده بردارد و با عدالت و انصاف، دنیا را پر از آرامش، عدالت، موفقیت و سعادت سازد.
در ابتدای این دعا، افراد تمجید و ستایش خالق عظیمترین کارهای عالم، پروردگار جهان، را آغاز می‌کنند. سپس، در ادامه، با بیان نیازها و آرزوهای خود، از خداوند متعال شفاعت برای بندگانش در تسریع در حضور امام مهدی (عج) خواستاری می‌شود. در این دعا نیز برای حضور به دنیا آمده پیامبران، امامان و محافظان شریعت خواستاری می‌شود تا بشریت را از راه هدایت و راستی روشن کنند.
دعای فرج علاوه بر این که به دست آوردن خواسته‌های مادی و پوچ برای بندگان خداوند است، در واقع برای بهبود اجتماعی آنان است. در واقع، بندگان خدا در این دعا به خاطر حضور جامعه صالح و موفق در آینده از خداوند تلاش می‌کنند و خواستار ایجاد حکومتی عادلانه و پایدار بر روی زمین هستند. نعتی که در پایان این دعا خوانده می‌شود، به دوستان امام مهدی (عج) توصیه می‌کند هر چه زودتر برای گرفتن شفاعت از امام زمان، خود را عبادت با صدق و خالصیت نمایند.
4. دعای توسل
دعای توسل، یکی از دعاهای پرمقبول و مؤثر در میان مسلمانان است که در آن به خداوند توسل می‌شود تا به شفاعت پیغمبر و اهل بیت او نزد خداوند برسیم. این دعا، با قرائت آن، در نزد خداوند دعای هر کسی که از آن نهایت استفاده را ببرد، مورد قبول و اجابت قرار می‌گیرد.
دعای توسل در سه بخش تشکیل شده است که در بخش اول، از خداوند توسل می‌شود تا به ما غفران بدهد و در بخش دوم، خداوند به نیابت از پیغمبر و اهل بیت او مواسات ما را بپذیرد. در بخش سوم نیز، به خداوند دعا می‌شود که این دعای توسل مورد پذیرش قرار گیرد و به درخواست‌های ما پاسخ دهد.
از جمله مفاسدی که ممکن است مانع پاسخگویی خداوند به دعای ما شود، پلیدی و گناهانی است که در گذشته انجام داده‌ایم. در دعای توسل، از خداوند توسل می‌شود تا به دلیل شفاعت پیغمبر و اهل بیت او، گناهان ما را ببخشد و دعای ما را بپذیرد.
همچنین در این دعا، از خداوند توسل می‌شود که در صفای خدمت به پیغمبر و اهل بیت او، در دنیا و همچنین در آخرت موفقیت داشته باشیم. با قرائت دعای توسل و استعانت بر خداوند، به شفاعت پیغمبر و اهل بیت او نزد خداوند دست پیدا خواهیم کرد و بتوانیم از برکاتی که این شفاعت به همراه دارد، بهره‌مند شویم.
5. دعای مکارم الاخلاق
دعای مکارم الاخلاق یکی از معروف ترین دعاهای اسلامی است که در کتب دینی و حدیثی به صورت گسترده مورد بحث و توصیه قرار گرفته است. در این دعا، با خداوند متعالی ارتباط برقرار شده و فرد دعاگو برای خود و دیگران به نعمت های مکارم الاخلاق برابر اعمال خود دعا می کند.
در این دعا، برخی از اصطلاحات مهمی همچون «اللهم آتنا برحبک التقیه» «اللهم زکینی التقیه» «اللهم اهدنی لحسن الأخلاق» وجود دارد که به معنای نعمت های خداوند برای فرد دعاگو است. این اصطلاحات بیانگر تمایل فرد به داشتن ویژگی های اخلاقی مثبت و یافتن خداوند و ارضای وی از آدمی هایی با شخصیت اخلاقی قوی هستند.
همچنین در این دعا، فرد دعاگو به خداوند می گوید «ای خدای من، به محبت تو و برکت نام مبارک تو، خوش اخلاقی را به من بده که با آن به خدمت بهترین خلق تعلق گیرم.» و در ادامه بیشتر تلاش می کند تا اخلاق خود را با استفاده از این نعمت اعمال کند.
دعای مکارم الاخلاق توصیه شده توسط امام صادق (ع) است و این دعا روش یک اخلاقی بودن و فراگیری تلاش بسیار و تلاش برای یک زندگی بهتر است. این دعا می تواند به عنوان راهنمایی برای هر فردی که تلاش می کند شخصیت اخلاقی خود را بهبود بخشید، مفید باشد.
6. دعای عاشورا
دعای عاشورا یکی از مهمترین دعاهای شیعه است که همواره در شب اول ماه محرم و سایر روزهای این ماه که به دلیل تأثیرات و اعمال تاریخی و اجتماعی و اسلامی، به‌عنوان ماهی ماتم و عزاداری در تاریخ اسلام هواداران آن ماه، نشتابیده‌اند، خوانده می‌شود.
این دعا در شب عاشورا برای اولین بار توسط امام حسین (ع) خوانده شد. در این دعا عباراتی در دستور زبان فارسی به خطاب مولا رفیع اعظم آمده است که سراسری بوده و همگان را تحت پوشش خود قرار می‌دهد. مطالعه این دعا به عنوان یکی از کارهای مهم ماه محرم محسوب می‌شود.
دعای عاشورا حاوی ادعیه و مناجات‌های زیادی به جهت کسب عافیت، شفای بیماران، روشنی چشم، يافتن مسایل گم شده و بیشتر امور زندگی می‌باشد. برخی مطالب این دعا عبارتند از:
- صلوات و توکل به خداوند برای آمرزش خطاها و گناهان.
- طلب عدالت و نجات از ستم‌گری.
- زهد و تمرکز بر عبادات و خدمت به مردم.
- جاگذاری ترس، صبر و توکل در دل برای مقابله با تبعیض و ستم.
با خواندن و یاد‌آوری این دعا، هواداران حسینی در واقع در عین به‌یادآوری دستاوردها و تأکید بر عظمت و کرامت امام حسین، قدرت بی نهایت خداوند را در زندگی خود به تجربه می‌رسانند و به‌ویژه در ماه محرم، همواره با خواندن دعای عاشورا پیوندی برقرار شده بین انسان و خداوند و امام حسین (ع)، که در پایگاه عزا و بندگی شدند.
7. دعای توبه
دعای توبه از جمله دعاهای بسیار مهم و پرمعنایی است که در دین اسلام به آن توجه خاصی شده است. این دعا برای پاک شدن از گناهان و بازگشت به راه رشد و پیشرفت به کار می‌رود. همچنین در صحیفه سجادیه امام سجاد علیه السلام نیز به ویژه به این دعا اشاره شده است.
دعای توبه از یکسری عبارات مختلف تشکیل شده است که به صورت نثر یا شعر در دسترس قرار دارند. این دعا شامل اعتراف به گناهان و خطاهای گذشته، تلاش برای اصلاح و بهتر شدن و بخشش خداوند می‌شود. برای خواندن دعای توبه باید وضو گرفته و با حضور قلبی در پروردگار و پاکیزگی نیت در دعا شروع شود.
دعای توبه به تمام مسلمانان توصیه می‌شود و هر کسی می‌تواند آن را برای پاکسازی دل و روح خود به کار بگیرد. هر چند توبه یک فرایند مستدام و پیوسته است که به مداومت در تلاش، خودنمایشی در درگاه خداوند و بهره‌وری از دعا و توسل به پروردگار نیاز دارد ولی همیشه به جایی نرسیده که از آن صبری و وفاداری بیشتر نیاز باشد. برای اینکه دعای توبه با ارزش باشد، باید به همه جوانب آن توجه کرده و در تلاش برای بهبود وضعیت زندگی و رسیدن به بهترین مرتبه خود باشد.
8. دعای عرفه
دعای عرفه در واقع یکی از مهمترین عبادات در ماه ذی الحجه و متعلق به روز عرفه است. این دعا از مهمترین و مفیدترین دعاهای مورد قبول در پیشگاه الهی است و تاثیرات بسیاری بر زندگی مسلمان دارد.
در دعای عرفه شیوه‌ای برای انعکاس بر خود و تقویت نفس از طریق صدور توبه و شناخت خود به ارمغان آمده است. شخصی که این دعا را بخواند، با تلاش برای پرورش خود قدردانی می‌نماید و خود را به دوستی الهی نزدیکتر می‌کند.
کلمات این دعا برای مسلمانان بسیار مهم است چرا که باعث برانگیزی جوشیده و احساس رغبت بیشتری به پیشرفت شخص در احساسات مختلف می‌شود. به شایستگی الهی با ایجاد ارتباط و آشتی مغز/بافت/روح، دعای عرفه نه تنها برای تاریخ اسلام بلک دنیا شرایطی را فراهم می‌سازد که در آن دفاع از بقا و بهره‌وری امکان‌پذیر باشد، بلکه برای شخصیت هم به عنوان ماشینی از پیوستگی نهایی با قدرت اولیه و مدارک الهی خالق زندگی وجودی می‌باشد.
این دعا زمانی بسیار مهم و حائز اهمیت است که کلیه مسلمانان در ماه ذی الحجه در حال عملیات حج هستند، در واقع این دعا خود صورتی از تلاش برای تعلیق تمام نفاق و نفس سوزی‌های شخص است و اعتقاد داریم که این دعا عهدی در برق و باد پایدار و مفید با خداوند جهت بازده دلی، جهت فائق آوردن تنهایی و جهت پشتوانه روح می باشد.
9. دعای صوم
دعای صوم یکی از دعاهای معتبر و مؤثر در ماه مبارک رمضان می‌باشد. این دعا، که به صورت عمومی در مراسم‌های دینی به کار می‌رود، شامل امیدهای بسیاری برای بنده‌ی خدا می‌باشد. این دعا با خلق امید، به شخص استراحت و آرامش روحی می‌بخشد و دل گرفته‌ی او را مطمئن می‌کند.
دعای صوم، حاوی دعایی برای فرج امام زمان(عج)، ظهور حق، خلاص و رهایی از آتش جهنم و نیز نجات از غم، اندوه و رنج می‌باشد. این دعا با شرایطی که مؤمن قبل و در طول روز رمضان از آنها عبور کرده، به شیوه‌ای موجز و کوتاه، به دلایل و اموری که برای دین و دنیا مؤثر هستند، قریب به خداوند می‌آید.
همچنین، دعای صوم در جایگاه ویژه‌ای در بین دعاهای مختلف موجود است. در این دعا، کلام خداوندی نیز به روی بنده فرو خواهد برداشت که با پاکی و خالصی دل، بخشی از این اعتکاف شده‌ایم.
در نتیجه، دعای صوم، یک دعای فرخنده و معنوی می‌باشد که نور و روشنی به روحیه‌ی بنده می‌بخشد و به شخصیت و هدف مؤمن روشن‌تری می‌بخشد. این دعا با خلق امید، به شخص استراحت و آرامش روحی می‌بخشد و دل گرفته‌ی او را مطمئن، با عشق و مهر خالص خود به خدا می‌کند.
10. دعای سحری
دعای سحری یکی از رسوم مهم ماه مبارک رمضان است که در آن افراد پس از خوردن غذای سحری، در میان شب با اعتکاف و بیان ادعیه و استغفار، از خداوند عظیم الجلال عافیت و روزی خدمتی خود را طلب می کنند.
این دعاها و ادعیه ها از قرآن و احادیث پیامبر اکرم (ص) گرفته شده و شامل ادعیه و روایاتی است که مربوط به شب قدر و رمضان می باشد. از جمله دعاهای معروف در شبوهای رمضان، دعای جوشن کبیر، دعای ندبه، دعای عرفه، دعای مکارم الاخلاق، دعای توسل و دعای ندبه می باشد.
علاوه بر محتوای مذهبی دعاهای سحری، این دعاها به خصوص برای جامعه ایرانی دارای مستندات تاریخی و فرهنگی نیز هستند. برای مثال در دوران مختلف تاریخی ایران، مردم به دعاهای سحری به عنوان گردآورنده مردم برای دفاع از مقدسات و حفظ و ارتقای فرهنگ و دین خود روی آورده اند.
با توجه به مخاطبی که دعای سحری به آن مخاطب گفته می شود، این دعاها برای هر شخصی به دلیل نیاز شخصی او به سلامتی، روزی، معافیت، خشنودی خدا، آسودگی روحی و پشتیبانی خدا از عبادات و نوید بهشت، گفته می شود.
دعای سحری همچنین به عنوان یک فرصت مهم جهت پرورش روحی و اخلاقی و افزایش آگاهی افراد درباره دین و مذهب و معنی و روش استفاده از زبان قرآن در دعاها شناخته شده است. با این حال، برای درک کامل اهمیت دعای سحری، بهتر است فردا تجربه خود در این شبهای مبارک را به شکل شخصی و مستقیم انجام دهید.