1. شناسایی اصول و مبانی ارزیابی عملکرد کارکنان وزارت بهداشت
بخش کارکنان وزارت بهداشت یکی از پرکاربردترین بخشهای این وزارتی در کشور ماست. برای این که این بخش بتواند به طور بهینه و با کیفیت خدمات دهی کند، ارزیابی عملکرد کارکنان و اعمال اصول و مبانی ارزیابی عملکرد، امری حیاتی است.
اصول اصلی ارزیابی عملکرد، شامل تعیین اهداف و کارکردهای فردی، درک عینی از نتایج و نتایج دستیابی شده، تعیین انتظارات و اهداف برای سال پیش رو، واکنش درست به رفتار مثبت و منفی، و تعامل فردی مناسب است. از طرفی، به کارکنان باید اهمیت و حوزه مشخصی را در ارزیابی عملکرد حاصل از فعالیتهای ایشان در دستیابی به اهداف واقعی و محقق بشود. این امر به عنوان یک اصل اساسی، باید با دقت و مراعات به منظور رعایت حقوق و منافع کارکنان، انجام شود.
اصول و مبانی ارزیابی عملکرد کارکنان وزارت بهداشت نیازمند بررسی و اهمیت به نوعی همیشگی و پایدار هستند که به منظور داشتن بخشی بهتر و کاراتر در این وزارتی لازم است. بدون این که این اصول و مبانی اعمال شود، بخش کارکنان وزارت بهداشت نمیتواند به طور کامل در دستور روزش عمل کند. به همین دلیل، تمرکز بر این موضوع، به عنوان یک امر مهم و اساسی برای بهبود کیفیت خدمات دهی بیمارستانها و مراکز بهداشت کشور، باید به عنوان یک ضرورت درنظر گرفته شود.
2. تدوین معیارهای ارزیابی عملکرد کارکنان وزارت بهداشت
معیارهای ارزیابی عملکرد کارکنان در هر سازمانی بسیار مهم و حیاتی است و وزارت بهداشت نیز از جمله این سازمانهاست که روزانه با بسیاری از مسائل و چالشهای پیچیده و چند رشتهای سروکار دارد. از همین رو، تدوین معیارهای ارزیابی عملکرد کارکنان در وزارت بهداشت میتواند به منظور بهبود عملکرد و ارتقای سطح خدمات بهداشتی، درمانی و اجتماعی این وزارتخانه باشد.
در واقع معیارهای ارزیابی عملکرد کارکنان میتواند به صورت مجموعهای از دستاوردهای شغلی، تکلیفات روزانه، مهارتهای فردی، تواناییهای تخصصی، تولیدات شغلی، ارتباطات بین شغلی، مهارتهای فردی، تواناییهای تخصصی، تولیدات شغلی، ارتباطات بین شغلی، کیفیت خدمات ارائه شده و پیشرفت فرد در طول زمان، شامل میشود تا از گسترش دیدگاه کارکنان به شغل خود و تفاوتهای احتمالی در رفتارها و انجام وظایف کمتر نگران باشیم.
با توجه به اینکه وزارت بهداشت جهت توسعه خدمات بهداشتی و درمانی بسیاری از برنامهها و پروژهها را پیگیری میکند، معیارهای ارزیابی عملکرد کارکنان باید از فرآیندی شامل ارائه نظریات، شناخت دقیق از اهداف شغلی، ارائه دستاوردهای عملی، افزایش تجربههای شغلی و تضمین مهارتهای کلیدی روزمره است تا به این ترتیب بتوانیم نسبت به هر فرد عالی رتبهبندی برنامهریزی و ارزیابی انجام دهیم.
در نهایت تدوین معیارهای ارزیابی عملکرد کارکنان در وزارت بهداشت نقش بسیار مهمی در تحقق اهداف و مأموریتهای این وزارتخانه خواهد داشت. به شرطی که این معیارها به شیوهای تدوین شوند که شامل گسترش دیدگاه کارکنان به شغل خود و ارائه یک فییدبک دقیق و اصولی برای پیشرفت شخصیت و شغلی فرد باشد.
3. تعریف وظایف و مسئولیتهای کارکنان در ارزیابی عملکرد خود
تعریف وظایف و مسئولیتهای کارکنان، از جمله مهمترین مراحل ارزیابی عملکرد پرسنلی است. در این مرحله، مسئولیت وظایف به صورت کامل و دقیق برای کارکنان تعریف میشود و باید مشخص شود که هر فردی چه مسئولیت و وظیفهای در شرکت دارد.
یکی از وظایف مهم کارکنان در ارزیابی عملکرد، ارایه گزارش عملکرد در حیطه کاری است. در این گزارش، باید فعالیتهای مطرح شده در برنامه کاری را با جزئیات ذکر کرده و از توصیف کاملی از فعالیتها و کارهای انجام شده در طی مدت زمان مشخص، استفاده کرد.
مسئولیت کارکنان جهت ارزیابی عملکرد، علاوه بر ارایه گزارش عملکرد، پاسخگویی در مقابل تاخیر یا عدم انجام وظایف پایه و اساسی، نیز میباشد. کارکنان باید به صورت دقیق، مسئولیتها و وظایف خود را درک کرده و با تمام تلاش خود، برای اجرای وظایف اختصاص داده شده تلاش نمایند.
همچنین، کارکنان باید برای بهتر شدن در کارها و افزایش ارزش افزوده خود، سعی در یادگیری و توسعه خود داشته باشند و در جایی از خود گذشتگی نکنند. به عنوان نمونه، آنها باید سعی کنند بر روی مهارتهای خود در حوزه کاری خود و نیز در حوزههای ناشی از کاری که انجام میدهند، کار کنند.
به طور خلاصه، تعریف وظایف و مسئولیتهای کارکنان، به صورت دقیق و مشخص، از مراحل ضروری برای ارزیابی عملکرد پرسنلی است. کارکنان باید به صورت کامل و دقیق، مسئولیتها و وظایف خود را درک کرده و به بهترین نحو ممکن، برای اجرای آنها تلاش نمایند.
4. استفاده از روشهای مختلف ارزیابی عملکرد کارکنان
روشهای مختلف ارزیابی عملکرد کارکنان در سازمانها بستری را فراهم میکنند تا انتظارات کارفرمایان را از کارکنان برآورده کرده و به بهبود عملکرد آنها کمک کنند. ارزیابی عملکرد میتواند منجر به تعیین میزان پیشرفت، شناسایی نقاط ضعف و توانمندیهای کارکنان، تثبیت تعاملات و همکاری میان اعضای تیم و بهبود روابط بین کارمندان و سرپرستان شود.
روشهای مختلفی مانند روش مصاحبه، نظرسنجی، ارزیابی 360 درجه، ارزیابی رفتاری، ارزیابی عملکرد با توجه به هدفها و شایستگیهای ایشان وجود دارند. روش مصاحبه به دو طرف کمک میکند تا نگاههای خود را درباره عملکرد و رفتار کارکنان اطلاعاتی کسب کرده و با هم به بررسی نقاط قوت و ضعف کارکنان بپردازند.
نظرسنجی که همچنین به عنوان ارزیابی یکطرفه شناخته میشود، این فرصت را به کارفرما میدهد تا از مدیریت خدمات و ارزیابی کارکنان پرسش بکند و از آنچه از کارکنان خواسته میشود آگاه شود. ارزیابی 360 درجه عملکرد کارکنان را با توجه به بازخورد و نظرات همکاران، مدیران، خود کارمند و مشتریان انجام میدهد. این روش برای ارزیابی عملکرد به عنوان یک مشترک ارزیابی استفاده میشود.
در ارزیابی رفتاری، عملکرد کارکنان براساس ویژگیهای رفتاریشان مورد ارزیابی قرار میگیرد، در حالی که در ارزیابی عملکرد با توجه به هدفها و شایستگیهای ایشان، عملکرد کارکنان با مجموعه هدفهای سازمان و درکی که از شایستگیهای سازمان دارند مقایسه میشود. استفاده از روشهای مختلف به سازمانها کمک میکند تا عملکرد کارکنان را بهبود بخشند، نقاط قوت و ضعف کارکنان را شناسایی کنند و در نهایت از انجام دادن کارها به بهترین شکل ممکن اطمینان حاصل کنند.
5. جمعآوری و تحلیل اطلاعات ارزیابی عملکرد کارکنان
جمع آوری و تحلیل اطلاعات ارزیابی عملکرد کارکنان، یکی از موضوعات مهم و حیاتی در هر سازمان است. هدف اصلی این فرآیند، به دست آوردن اطلاعاتی از عملکرد کارکنان است که میتواند به مدیران و صاحبان سازمان کمک کند تا با بررسی عملکرد کارکنان، نقاط ضعف و قوت آنها را شناسایی کرده و سپس با تلاش برای بهبود عملکرد، به بهبود کارکرد سازمان برسند.
برای جمع آوری این اطلاعات، باید از ابزارهای مختلفی استفاده کرد مانند فرم های ارزیابی، مصاحبه های انفرادی و گروهی، چک لیست ها و گزارش های عملکرد کارکنان. پس از جمع آوری این اطلاعات، نیاز است تا آنها مورد تحلیل و بررسی قرار گیرند تا بتوان از نقاط ضعف و قوت کارکنان آگاه شد و در نهایت مطمئن شد که کارکنان به بهترین شکل ممکن عمل میکنند.
یکی از مزایای جمع آوری و تحلیل اطلاعات ارزیابی عملکرد کارکنان، افزایش بازدهی و بهبود عملکرد سازمان است. همچنین این روش به مدیران سازمان کمک میکند که بهترین کارکنان را شناسایی کنند، از آنها استفاده کنند و در نتیجه، به بهبود عملکرد وافزایش سود سازمانی برسند. در کل، جمع آوری و تحلیل اطلاعات ارزیابی عملکرد کارکنان، یکی از مهمترین ابزارهای مدیریتی است که به جهت بهبود عملکرد و افزایش بهره وری در سازمان های هر اندازه و صنعتی، بکار میرود.
6. ارائه بازخورد به کارکنان پس از ارزیابی عملکرد
بازخورد پس از ارزیابی عملکرد یکی از مهمترین کارهای مدیریتی است که مدیران باید به آن بپردازند. ارزیابی عملکرد، فرآیندی است که به منظور خلاصهسازی و ارزیابی کارایی و عملکرد کارکنان، به صورت دورهای صورت میگیرد. با به پایان رسیدن این فرآیند، مدیران باید با کارکنان خود برای بررسی نتایج این ارزیابی در مورد نقاط قوت و ضعف کارکنان، متعهد به ارائه بازخورد و ارتباط موثر با کارکنان خود باشند.
اهمیت بازخورد پس از تجزیه و تحلیل نتایج ارزیابی عملکرد برای ارتقای کارکنان از نظر شغلی بسیار مهم است. با ارائه بازخورد، کارکنان فرصتی دارند تا خودشان را بین نقاط قوت و ضعف خودشان مقایسه کنند و از آن به عنوان یک نظر دهنده برای ارتقا و بالابردن کیفیت کارشان استفاده کنند. علاوه براین، بازخوردی که در این مورد ارائه میشود، به کارکنان کمک میکند تا بهترین تصمیم در مورد ادامه کار و بهروزرسانی مهارتهای خود بگیرند.
در روند ارائه بازخورد، مدیران نیاز دارند تا با بیان شیوههای صحیح و موثر بازخورد به کارکنان، بتوانند به کارکنانی که نقاط قوت بیشتری دارند نقاط قوتشان را بهبود بخشند و کارکنانی با نقاط ضعف بیشتر در جهت تقویت نقاط ضعف شان راهنمایی کنند. به عبارت دیگر، ارائه بازخورد منجر به بهبود عملکرد کارکنان و در نتیجه بهبود کیفیت خدمات ارائهشده میشود. در کل، ارائه بازخورد پس از ارزیابی عملکرد، بخشی از فرآیند مدیریت کارکنان است که از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است.