انواع فلزیاب
فلزیاب یکی از ابزارهای مهم در کشف معدن و مواد معدنی است که با استفاده از میدان الکترومغناطیسی متناوب، فلزهای موجود در زمین را شناسایی می‌کند. دستگاه فلزیاب به دو قسمت اصلی تقسیم می‌شود، قسمت الکترودهایی که انتقال انرژی را به زمین فراهم می‌کند و قسمت صفحه نمایشی که به کمک آن تصویری از موارد پیداشده بر روی زمین که شامل فلزات هستند به صورت نمایش می‌دهد.
انواع فلزیاب شامل فلزیاب دستی، فلزیاب سطحی، فلزیاب عمقی، فلزیاب با قابلیت تمرکز و فلزیاب پالسی می‌باشد. فلزیاب دستی به عنوان یکی از محبوب‌ترین ابزارها در جستجوی گنجینه فلزات در صنعت دفاعی، نظامی، صنایع فلزی و… استفاده می‌شود. این نوع فلزیاب دارای طول متوسط و عرض محدود است، و پهپاد‌هایت با قابلیت‌های بالاتر نیز در بازازایی آن به کار برده می‌شوند.
فلزیاب سطحی بیشتر در مناطق مسطح و باز بکار می‌شود و قادر است سطح زمین را با سرعت و دقت بیشتری برای شناسایی فلزات دستکاری کند. در مواردی که دامنه شناسایی مواد معدنی مهم است، فلزیاب عمقی به‌کار بروند که به واسطه آن امکان تهیه نقشه‌های دقیق تری از توده‌های معدنی جهت استخراج فلزات فراهم می‌شود.
فلزیاب با قابلیت تمرکز نوعی دستگاه مخصوص است که در به دست آوردن انواع تمام فلزات و کنج‌های معدنی برجسته است. این دستگاه با توانایی ارائه اطلاعات مفصل به تولید کنندگان در جهت شناسایی منطقه های غنایی معادن به صورت خاکستری و سفید فعالیت می‌کند.
دستگاه فلزیاب پالسی در بازه فرکانس باالتر عمل کرده، امکان شناسایی فلزات سفید در عملیات و فرایندهای خاصی همانند روسپی نشری‌ها و مطالعات ژئوفیزیکی فراهم می‌سازد. با توجه به نیاز صنعت فعلی پالس سازی دستگاه فلزیاب در محدوده‌های متفاوت با پالس‌های قابل تنظیم امکان‌پذیر می‌باشد.
1. انواع فلزیاب‌های تکنولوژی جدید
فلزیابها جهت شناسایی معادن، ساختمان‌های تحت زمینی و اشیاء فلزی از قدیمی‌ترین تکنولوژی‌های کاربردی هستند. اما تکنولوژی امروزی رشد بسیاری در این زمینه داشته و فلزیاب‌های تکنولوژی جدید در بازار معرفی شده‌اند. این دستگاه‌ها با قدرت پردازش بالا، حساسیت دقیق و سرعت عمل بالا مجهز شده‌اند.
در این رده از فلزیابها، می‌توان به فلزیاب‌های الکترومغناطیسی و جذب مغناطیسی اشاره کرد. فلزیاب‌های الکترومغناطیسی با استفاده از امواج الکترومغناطیسی تشخیص ردیابی معادن، مهمترین ترکیبات فلزی و نقاطی که محتوای فلزی دارند را فراهم می‌کنند. در مقابل فلزیاب‌های جذب مغناطیسی با استفاده از قدرت مغناطیس، امواج را ارسال می‌کنند تا مواد فلزی را اشتاگر کنند.
فلزیاب‌های تکنولوژی جدید همچنین شامل سنسور ماهواره‌ای، رادار فلزیاب و لیزر فلزیاب می‌شود. سنسورهای ماهواره‌ای جهت شناسایی و ردیابی ساختمان‌های تحت زمینی و خطوط امواج، از یک دستگاه جی پی اس استفاده می‌کنند. رادارهای فلزیاب دارای قابلیت نمایش دقیق اما عمق معمولی هستند ولیزر فلزیاب سرعت و دقت بالایی را برای شناسایی اشیاء فلزی به دور از هرگونه خلل و نویز می‌تواند فراهم کند.
به طور کلی، فلزیاب‌های تکنولوژی جدید با استفاده از تکنولوژی‌های پردازش داده‌ها، می‌توانند به طریق سریع، دقیق و پیشرفته پلاک‌های فلزی، قوانین ساختمانی زیر زمینی، معادن فلزی و خطوط امواج را شناسایی کنند.
2. فلزیاب‌های زمین شناسی
فلزیاب‌های زمین شناسی ابزاری هستند که با استفاده از آنها می‌توان از بی‌کیفیتی‌های زمینی نظیر فلزات، کانسارها، آب زیرزمینی و غیره در کمترین زمان ممکن با خطای کم پیش‌بینی و دقت بالا جستجو کرد. این ابزارها برای یافتن انواع مختلفی از فلزات مانند طلا، نقره، مس، سرب، روی و غیره مورد استفاده قرار می‌گیرند.
فلزیاب‌های زمین شناسی از روش‌های مختلفی برای جستجوی فلزات استفاده می‌کنند، از جمله طیف سنجی، الکترومغناطیسی، رادار، مغناطیس و پلاریزاسیون الکتریکی. هر یک از این روش‌ها بر اساس خصوصیات و ویژگی‌های فیزیکی فلزات مختلف طراحی شده‌اند و برای تشخیص فلزات در بافت زمینی به بهترین شکل ممکن عمل می‌کنند.
از مزایای استفاده از فلزیاب‌های زمین شناسی می‌توان به جستجوی فلزات در ساختارهای بدون نشانه فلز طبیعی اشاره کرد. همچنین، این ابزارها از خطاها و پیچیدگی‌های کاری که در روش‌های قدیمی استفاده می‌شد، مثل استفاده از فلزیاب‌های دستی، جلوگیری می‌کنند.
با توجه به پیشرفت تکنولوژی، فلزیاب‌های زمین شناسی روز به روز بهبود می‌یابند و دقت و کارایی آنها افزایش پیدا می‌کند. این ابزارها در صنایع مختلف، بخصوص صنایع معدن و ساختمانی، کارفرما و بهره‌برداران زیادی دارند.
3. فلزیاب‌های اکتشافی
فلزیاب‌های اکتشافی ابزارهای مهمی هستند که در کشف معادن فلزی و گاهی هم به منظور کشف چیزهای دیگر نیز مورد استفاده قرار می‌گیرند. این ابزارها با استفاده از تکنولوژی‌های پیشرفته و مانند مغناطیسی، الکتریکی و راداری فلزها را در زیر زمین شناسایی می‌کنند.
یکی از نوع مهم فلزیابها، فلزیاب‌های الکترومغناطیسی هستند که با استفاده از جریان الکتریکی و مغناطیسی از تراز زیرزمینی‌ها بهره می‌برند. این فلزیابها با قرار دادن یک الکترود در داخل زمین و یک الکترود دیگر در بالای سطح زمین، با ایجاد حرارت و جریان الکتریکی، فلزها را شناسایی می‌کنند.
همچنین فلزیاب‌های راداری نیز به استفاده از موج‌های رادیویی برای شناسایی فلزها و مواد دیگر در زیرزمین می‌پردازند. با ایجاد پالس‌های راداری، این فلزیابها از رفتار مواد زمین شناسایی‌می‌کنند و بر اساس این رفتار، قادر به شناسایی فلزها می‌شوند.
در نهایت، فلزیاب‌های مغناطیسی نیز از تغییرات میدان مغناطیسی زمین برای شناسایی فلزها استفاده می‌کنند. با قرار دادن یک حسگر مغناطیسی در زیرزمین، تغییرات قطبیت مغناطیسی به دلیل وجود فلز، توسط فلزیاب‌های مغناطیسی شناسایی می‌شوند.
در کل، فلزیاب‌های اکتشافی ابزارهایی هستند که بسیاری از کارخانه‌ها، شرکت‌های کاوشی و حتی محققان پژوهشی بهره می‌گیرند. با کمک این ابزارها، بسیاری از مواد ارزشمند در زیرزمین کشف شده‌اند و همچنین با استفاده از آنها می‌توان تلاش برای تشخیص نفت، سنگ‌های قیمتی و زمین‌شناسی معکوس را انجام داد.
4. فلزیاب‌های پوششی
فلزیاب‌های پوششی ابزارهایی هستند که برای تشخیص و شناسایی مواد فلزی در زیر سطح خاک و در ارتفاعات مختلف با استفاده از حسگرهایی که بر روی آنها قرار دارند، به کار می‌روند. این ابزارهای اساساً تشخیص دهنده‌هایی هستند که به وسیله پارامترهای مختلفی مانند تراوایی و ذخیره‌سازی خاک، انواع فلزاتی که در زیر سطح خاک وجود دارند را شناسایی می‌کنند.
فلزیاب‌های پوششی به دلیل قابلیت تشخیص فلزات مختلف از جمله طلا، نقره، برنج، سنگ معدن و... در زیر سطح خاک، در صنعت به شکل گسترده ای استفاده می شود. این ابزارها برای ساختمان‌سازی، حفاری، معدن‌کاری، شناسایی خطوط لوله و کابل و همچنین در پروژه‌های باستان‌شناسی کاربرد دارد.
فلزیاب‌های پوششی به دلیل قابلیت تفکیک انواع فلزات و تشخیص آنها از یکدیگر، به عنوان ابزاری مفید در پروژه‌های تحقیقاتی و لابراتوار‌ها نیز مورد استفاده قرار می‌گیرند.
در کل، فلزیاب‌های پوششی به دلیل قابلیت شناسایی دقیق فلزات و انواع مختلف آنها در زیر سطح خاک، یک ابزار مهم در ساختمان‌سازی، معدن‌کاری، پروژه‌های باستان‌شناسی و پروژه‌های تحقیقاتی هستند.
5. فلزیاب‌های ماهواره ای
در دنیای امروز، فناوری ماهواره ای به منظور کنترل منابع معدنی و ذخایر معدنی، به صورت بسیار پر رونق عمل می کند. برای انجام این کار، نیاز به ردیابی و شناسایی ذخایر و مواد معدنی موجود در زیر سطح خاک هست. برای این منظور، به دنبال اختراع دستگاهی برای شناسایی نوع مواد معدنی و عمق آنها بوده اند که بتواند به صورت دقیقی مطابق با نیاز، انجام دهد.
از آنجا که فلزیاب های معمولی به دلیل محدودیت ها و قدرت اندک، قابل استفاده در این تکنولوژی نبود، طراحی و توسعه فلزیاب های ماهواره ای آغاز شده است. این دستگاه ها به دلیل اینکه با دقت عمق و نوع مواد معدنی را شناسایی می کنند، بسیار قابل آماده سازی و استفاده در بالا و پایین سطح زمین هستند. تکنولوژی هوشمندی که در فلزیاب های ماهواره ای استفاده شده است، به این دستگاه امکان شناسایی نوع مواد معدنی با رزولوشن بالا و در عمق های بسیار بیشتری را می دهد. به همین دلیل، فلزیاب های ماهواره ای این روزها بسیار مورد توجه قرار گرفته اند.
از جمله مزایای برجسته این فلزیاب ها می توان به جمع آوری اطلاعات با دقت بالا، آسانی در استفاده و بازیابی اطلاعات و قابلیت استفاده آسانی در نواحی مختلف جغرافیایی اشاره کرد. این دستگاه ها می توانند در انواع زمین ها و نواحی با انواع مواد معدنی مورد استفاده قرار گیرند و می توانند تلاش برای شناسایی بهتر و کنترل منابع معدنی صورت گیرد. به صورت خلاصه، فلزیاب های ماهواره ای یکی از پرکاربردترین تکنولوژی های ماهواره ای هستند و با توجه به اینکه هر روز پیشرفت می کنند، امیدواریم که این تکنولوژی موجودی کمک بزرگی به بشریت در اکتشاف و کنترل منابع معدنی برای سال های آینده باشد.
6. فلزیاب‌های زیرآبی
فلزیاب‌های زیرآبی یعنی دستگاه‌هایی که می‌توانند فلزات را در زیر آب پیدا کنند. این دستگاه‌ها از یک سنسور الکترومغناطیسی استفاده می‌کنند که به زیر آب فرستاده می‌شود و امواج الکترومغناطیسی را دریافت می‌کنند. این امواج توسط دستگاه بررسی و تفسیر می‌شوند و برای شناسایی فلزات در زیر آب مورد استفاده قرار می‌گیرند.
از انواع فلزیاب‌های زیرآبی می‌توان به دستگاه‌های مغناطیسی، فلزیاب‌های الکتریکی و سونار گفت. هر یک از این دستگاه‌ها با استفاده از تکنولوژی مختلفی قادر هستند فلزات را در زیر آب شناسایی کنند.
فلزیاب‌های زیرآبی در بسیاری از صنایع مورد استفاده قرار می‌گیرند. در صنایع معدنی، این دستگاه‌ها به منظور جمع‌آوری فلزات از زیر آب استفاده می‌شوند و در زمین شناسی هم به منظور شناسایی ساختارهای فلزی در زیر آب استفاده می‌شوند. همچنین این دستگاه‌ها در پیدا کردن ستاره‌های دریایی و جساده‌های مفقود شده‌ی زیرآبی مورد استفاده قرار می‌گیرند.
بنابراین، فلزیاب‌های زیرآبی یک تکنولوژی رو به رشد هستند که در بسیاری از صنایع کاربرد دارد. این دستگاه‌ها با قابلیت تشخیص دقیق فلزات در زیرآب راهکاری در دسترس برای پیدا کردن فلزات، ستاره‌های دریایی و جساده‌های مفقود شده‌ی زیرآبی برای صنایع مختلف هستند.
7. فلزیاب‌های دستی و دستگاهی
در امروزه ابزارهای فلزیاب دستگاهی و دستی به عنوان یکی از اصلی ترین وسایل جستجوی معادن، گنجها، گنجینه‌های شهری و باستانی، ابزار و تجهیزات فلزی نیز در بازار می‌باشند. این ابزارها به عنوان یکی از پرکاربردترین و تاثیرگذارترین وسایل جستجو در زمینه‌های مختلف، مانند بازیابی اجساد زیر خاک، دفن یا قبر های کهن، ردیابی فلزات باستانی و همچنین دسترسی به معدن وجود دارند.
فلزیاب دستگاهی به کاربران امکان می‌دهد تا عمق و فاصله دقیقی را که فلزهای در زیر خاک و در دسترس قرار دارند، تعیین کنند. این نوع فلزیابها دارای بسیاری از قابلیت‌های جذابی مانند توانایی تشخیص فلزات گرانبها مانند طلا، نقره، برنج و فلزات دیگر است. به همین دلیل، آنها در بسیاری از برنامه‌های پژوهشی و صنعتی که از فلزات بسیار معمول استفاده می‌کنند، اساسی هستند.
همچنین، فلزیاب دستی عملکرد بسیار خوبی داشته و برای شناسایی فلز در زیر خاک و همچنین نوع فلز در کنار و سطح زمین به شما کمک می‌کند. این دستگاه‌ها دارای مزایایی مانند عملکرد سریع، قابلیت حمل و نقل آسان و همچنین قیمت مناسبتر نسبت به دستگاه‌های دیگر هستند.
به طور کلی، فلزیاب دستگاهی و دستی به عنوان ابزار های حیاتی برای ارائه خدمات معدنی، پژوهشی، باستانی و صنعتی بسیار مؤثر و قابل اعتماد هستند و برای شناسایی فلز در هر نوع محیطی، مورد استفاده واقع می‌شوند.
8. فلزیاب‌های لیزری
فلزیاب‌های لیزری یکی از مهمترین و به‌روزترین ابزارهای مورد استفاده در حوزه کاوش‌های معدنی و جستجوی گنجینه‌های زیرزمینی به شمار می‌روند. این ابزار با استفاده از اصول فیزیکی به دنبال کشف فلزات، سنگ‌های کم‌تراکم و آب در زیرزمین می‌پردازد. فلزیاب‌های لیزری به دلیل دقت بالا، سرعت بالا و دستاورد بیشتر در نتیجه یافتن، برخورداری از پرطرفداری بسیاری هستند.
اساس عملکرد فلزیاب‌های لیزری، بر پایه استفاده از اصول لیزر است. در این روش، یک پرتو لیزری با فرکانس بالا بر پایه تکنولوژی فوتون دزدی ارسال می‌شود. پس از رفتن از بالای سطح زمین، پرتو لیزر، با برخورد بر روی جسم مورد نظر شکست می‌خورد و به شکلی بازتابیده می‌شود. دستگاه هدفمندی که برای این کار استفاده می‌شود، با حساسیت بیشتری، ایجاد شده است تا تغییر مستقیم در نوع فلزی و جنس بدنه مورد نظر، شناسایی شود.
فلزیاب‌های لیزری به دلیل قابلیت تنظیم قدرت لیزر، قابلیت سفتی به جسم True، False و مقاومت در برابر شرایط محیطی که در مناطق غیرآبی مستقر هستند، عملکرد بیشتری برای جستجوی زمین فراهم می‌کنند. از دیگر مزایای فلزیاب‌های لیزری می‌توان به دقت بالا، زمان پاسخ‌گویی سریع و قیمت مناسب آنها نسبت به تکنولوژی‌های رقیقی موجود اشاره کرد.
9. فلزیاب‌های راداری
فلزیاب‌های راداری یا پالس‌های راداری، از تکنولوژی رادار برای تشخیص معادن و ترویجات فلزی در زمین استفاده می‌کنند. این دستگاه‌ها قابلیت فرآیند اسکن کردن فلزات و غیرفلزات در پهنه‌های بزرگ زمین را دارا هستند.
یکی از مزیت‌های استفاده از فلزیاب‌های راداری این است که آنها قادر به تشخیص فلزات در دورترین فواصل ممکن هستند. به علاوه، این دستگاه‌ها قابلیت اسکن سریع و دقیق را با هزینه کمتر نسبت به دستگاه‌های دیگر دارند.
از دیگر مزایای استفاده از فلزیاب‌های راداری، آنها برای استخراج معادن با کیفیت و مشخص کردن مکان ذخایر مهم استفاده می‌شوند. همچنین، این دستگاه‌ها برای پیدا کردن مخازن آب و ترشحات زیرزمینی نیز مورد استفاده قرار می‌گیرند.
فلزیاب‌های راداری به دلیل دقت و سرعت بالای خود، امروزه در صنایعی مانند معدن‌کاری، حفاری، ساخت و ساز و جستجوی آثار باستانی مورد استفاده قرار می‌گیرند. در نتیجه، بیشتر شرکت‌های معدن مانند آن‌هایی که به دنبال روی، مس، طلا، نقره و سایر فلزات در خاک هستند، از فلزیاب رادار برای انجام پردازش‌های فرآیند خود استفاده می‌کنند.
10. فلزیاب‌های پالایشگاهی
فلزیاب‌های پالایشگاهی ابزارهای قدرتمندی هستند که برای تجزیه و تحلیل نمونه‌های فلزی از جمله سنگ، خاک و آب، استفاده می‌شوند. این دستگاه‌ها مشابه دستگاه‌های آنالیز مواد و واردکننده‌های داده هستند و به طور خاص در صنایع معدنی و پالایشی کاربرد دارند.
فلزیاب‌های پالایشگاهی قابلیت تفکیک بین فلزات مختلف را دارند و انواع مختلفی از فلزات را شناسایی می‌کنند. همچنین، این دستگاه‌ها قابلیت تشخیص مواد معدنی غیرفلزی را نیز دارند و معادنی مانند زغال سنگ، معادن نفتی و مواد معدنی غیرفلزی را شناسایی می‌کنند.
از دیگر مزایای فلزیاب‌های پالایشگاهی می‌توان به دقت بالا و سرعت تشخیص و شناسایی فلزات اشاره کرد. این دستگاه‌ها به صورت خودکار و با استفاده از تکنولوژی روز دنیا عملکرد می‌کنند و قابلیت اتصال به سیستم‌های کنترلی مختلف را دارند.
با استفاده از فلزیاب‌های پالایشگاهی کارخانجات و پالایشگاه‌ها قادرند محصولات خود را با دقت بیشتری تولید کنند و از مواد اولیه با کیفیت بالا استفاده کنند. همچنین، این دستگاه‌ها در مطالعات علمی و پژوهشی نیز کاربرد دارند و به دانشمندان و محققان کمک می‌کنند تا در مورد خواص و ویژگی‌های فلزات مختلف بیشتر بدانند.
به طور کلی، فلزیاب‌های پالایشگاهی به دلیل دقت بالا و قابلیت شناسایی ماده با کیفیت، در صنایع مختلفی استفاده می‌شوند. این دستگاه‌ها باعث می‌شوند که فرآیند تولید و پالایش مواد با دقت و کیفیت بالاتری انجام شود و به عبارتی بهبود عملکرد و کاهش هزینه‌ها را به همراه داشته باشد.