ارزیابی عملکرد در سازمان های دولتی
اهمیت ارزیابی عملکرد در سازمان های دولتی
ارزیابی عملکرد یکی از مهمترین ابزارهای مدیریت سازمانهای دولتی است که شامل بررسی عملکرد کارکنان، بازیابی اطلاعات و ارائه پیشنهادهای بهبودی میشود. این ارزیابی در واقع به منظور سنجش عملکرد مدیریتی و عملکرد کارکنان با هدف بهبود عملکرد و ارتقای کیفیت خدمات ارائه شده بررسی میشود.
با انجام ارزیابی عملکرد در سازمانهای دولتی، میتوان بررسی کرد که آیا کارکنان و مدیران به عملکرد خوبی دست یافتهاند یا خیر؟ بدون انجام ارزیابی عملکرد، ممکن است کارکنان بدون مراقبت و قابلیت بهبود، به عملکرد خود ادامه دهند و از این رو، میتوان این ارزیابی را به عنوان ابزاری برای ارتقای کیفیت خدمات، شفافیت و بهبود عملکرد مدیریتی و کارکنان، لحاظ کرد.
به علاوه، ارزیابی عملکرد در سازمانهای دولتی میتواند به عنوان ابزاری جهت بهبود واکنشها و پاسخگویی به نیازهای مشتریان (تحت عنوان همکاران و مردم) همراه باشد. در واقع با بررسی عملکرد کارکنان و مدیران در سازمانهای دولتی، این امکان وجود دارد که از اشکالات و نواقص موجود در سازمان که ممکن است باعث کاهش کیفیت خدمات شده باشد ریشهیابی شود.
در نتیجه، ارزیابی عملکرد در سازمانهای دولتی یکی از راههای موثری است که بهسادگی دسترسی به اطلاعات و راهکارهای مناسبی جهت بهبود عملکرد در دسترس است. به همین دلیل، سازمانهای دولتی باید به پیوستگی و مداومت این عمل راه یابند تا بهبود کیفیت خدمات و رشد پایدار سازمان از آن دست مییابند.
شیوه های مختلف ارزیابی عملکرد در سازمان های دولتی
تعیین عملکرد در سازمانهای دولتی شامل روشهایی است که جهت ارزیابی و نظارت بر مدیریت کارکنان و ارگانهای دولتی بکار میروند. پروسه تعیین عملکرد میتواند شامل سنجش اهمیت کارکرد های مختلف، پیشرفت وضعیت بهبودی، فرآیند تحصیل اختیارات در پایین ترین سطح کارکنان و همچنین برنامه ریزی، تصمیم گیری و ارزیابی عملکرد کارکنان در بالاترین سطح باشد.
شیوههای مختلف ارزیابی عملکرد شامل سنجش رضایت مشتری، تعداد موارد تخلف، روش پیشرفت و تعداد کیفیت خدمات و محصولات، نرخ ارتباط در داخل سازمان، تعداد تحصیلات، تخصص و تواناییهای فردی و کمک مالی است. با این حال معیارهای سنجش میتوانند برای هر سازمان مختلف بسیار متفاوت باشند و بسته به خصوصیات و نوع نیازهای سازمان، تغییر کنند.
برای انجام بهترین شیوه ارزیابی عملکرد در سازمانهای دولتی، سیستم های نظارت میتوانند به منظور ارزیابی بهتر و مستمر همه عملکردها ایجاد شوند، که همچنین شامل برچسبهای دقیق و استازی به تحرش، ایمنی کار، کیفیت خدمات و محصولات و دست نیافتن به مسائل نامطلوب از قبیل تحقیر ، تبعیض و نوع گرایی باشند.
از طرف دیگر، یک شیوه پیشنهادی برای ارزیابی عملکرد سازمانهای دولتی ، توسعه یک سامانهی کاری برای پیگیری و اطلاعرسانی در واحدهای مختلف شامل مدیران ، صاحبان سهمیه و کارکنان عادی ، ضروری به نظر می رسد. سامانه پیشیابی کننده، سامانه مهمی برای دستیابی به هدفهای سازمان، بهبود کارکرد و افزایش بهره وری خدمات به مشتریان خواهد بود.
چالش های ارزیابی عملکرد در سازمان های دولتی
سازمانهای دولتی به عنوان یکی از مؤسسات اساسی در اقتصاد و اداره کشور، نقش مهمی در توسعه کشور و رشد اقتصادی ایفا میکنند. هر سازمان دولتی باید به منظور بهرهبرداری بهینه از منابع و رسیدن به اهداف خود، به صورت دورهای برنامهها و استراتژیهای خودرا ترسیم کرده و در این راستا عملکرد خود را ارزیابی کند. ارزیابی عملکرد یکی از عوارض مهم برای شناخت نحوه ی استفاده از منابع و همچنین بررسی عملکرد سازمانها در رسیدن به اهداف و برنامههای ابتدایی است که در دستگاههای اجرایی این کار به معنی بازبینی خدمات عمومی به مردم است.
چالشهای اصلی در ارزیابی عملکرد در سازمانهای دولتی شامل عدم شفافیت در شناسایی هدف، عدم دقت در تسییر واحدهای عملیاتی و بهرهوری سازمان، عدم قدرت تاثیرگذاری مشتری نهایی (مردم) بر فرایند ارزیابی عملکرد، نداشتن گزارش انگیزشی برای تیمهای کاری و عدم توانایی از اجرای آن پس از شناسایی مشکلات عمده هستند.
در این راستا، ارزیابی عملکرد دقیق و با فیلترهای قوی، با سیستمهای هوشمند و نظارت مداوم توسط مدیریت نظامی سازمان صورت گرفته و باعث افزایش بهرهوری در سازمانهای دولتی و بهبود خدمات به مردم میگردد. به علاوه، ارزیابی عملکرد به ایجاد فرصتهای رشد شغلی و توسعه پایدار کمک میکند. به مثالهایی از راهکارهایی که در ارزیابی عملکرد کاربردی است، میتوان به رعایت شاخصهای ارزیابی مختلف، معماری کسب و کار و متریک نتایج کار اشاره کرد. در کل، ارزیابی عملکرد در سازمانهای دولتی میتواند یک ابزار مؤثر در بهبود خدمات خود سازمان و بهبود روابط عمومی میان مردم و دولت باشد.
عوامل مؤثر در ارزیابی عملکرد در سازمان های دولتی
سیستم ارزیابی عملکرد به عنوان یکی از ابزارهای مهم مدیریتی، در سازمانهای دولتی نیز همیشه مورد توجه قرار گرفته است. در سیستم ارزیابی عملکرد، عملکرد کارکنان به صورت معیارهای واضح و قابل ارزیابی بر اساس اهداف و وظایف مشخص، ارزیابی و از سوی مدیران سطح بالا تا سطح پایین بررسی میشود. اما در سازمانهای دولتی، به دلیل تفاوتهای ساختاری و شرایط خاص، عوامل بسیاری در ارزیابی عملکرد کارکنان تأثیر گذار هستند.
یکی از عوامل مؤثر در ارزیابی عملکرد در سازمانهای دولتی، میزان امتیاز و رتبهبندی کارکنان در سیستم ارزیابی عملکرد است که به صورت مستقیم تأثیری در حقوق و مزایای آنها دارد. بنابراین، نحوه اعمال سیستم ارزیابی عملکرد و تداوم آن از اهمیت بسیاری برخوردار است.
عامل دیگری که در ارزیابی عملکرد در سازمانهای دولتی تأثیر گذار است، میزان انعطاف پذیری در سیستم ارزیابی است. انعطاف پذیری در سیستم ارزیابی برای انتقال کارکنان به واحدهای دیگر سازمان، تغییرات درجه شغلی، فرصتهای آموزشی و... بسیار حائز اهمیت است.
عامل دیگری که در ارزیابی عملکرد در سازمانهای دولتی مؤثر است، نحوه فراهم آوری اطلاعات و دادهها است. با توجه به حجم بالای اطلاعات و اسناد در سازمانهای دولتی، لزوم دسترسی به اطلاعات دقیق و مورد نیاز برای ارزیابی عملکرد کارکنان بسیار قابل توجه است.
با توجه به نکات گفته شده، میتوان نتیجه گرفت که عوامل مؤثر در ارزیابی عملکرد در سازمانهای دولتی شامل میزان امتیاز و رتبهبندی، انعطاف پذیری و دسترسی به اطلاعات دقیق و مورد نیاز هستند. برای رسیدن به یک سیستم ارزیابی عملکرد بهینه در سازمانهای دولتی، باید برای هریک از عوامل دستورالعملها و رویههای کاملی تدوین و اجرا شوند.
فرآیند پایش عملکرد در سازمان های دولتی
فرآیند پایش عملکرد در سازمان های دولتی وظیفه مهمی را در بهبود عملکرد این سازمان ها ایفا می کند. پایش عملکرد یک فرآیند سیستماتیک است که برای ارزیابی عملکرد هر یک از اعضای سازمان استفاده می شود. هدف اصلی از پایش عملکرد، تشخیص نقاط ضعف و قوت و بهبود کیفیت خدمات ارائه شده توسط سازمان است.
یکی از مهم ترین اجزای فرآیند پایش عملکرد در سازمان های دولتی، تعیین شاخص های اندازه گیری عملکرد است. شاخص های اندازه گیری عملکرد شامل مجموعه ای از معیارها است که به منظور ارزیابی عملکرد سازمان تعیین شده اند. در این بخش از فرآیند، ابتدا باید اهداف و وظایف سازمان به صورت دقیق مشخص شود و سپس معیارهای اندازه گیری عملکرد برای دستیابی به اهداف مشخص شده تعیین گردد.
در مرحله بعدی، اندازه گیری عملکرد با استفاده از شاخص های تعیین شده انجام می شود. در این بخش از فرآیند، عملکرد هر یک از اعضای سازمان با استفاده از شاخص های مشخص شده اندازه گیری می شود و نتایج به صورت گزارشی به هیأت مدیره ارائه می گردد.
در نهایت، بر اساس نتایج گزارش دریافتی، تصمیمات لازم جهت بهبود عملکرد سازمان گرفته می شود. بر اساس نتایج به دست آمده، ایده ها و راه کارهای جدیدی برای بهبود عملکرد سازمان پیدا می شود و با اجرای آنها، کیفیت خدمات ارائه شده توسط سازمان به بهترین شکل تضمین می گردد.
ارزیابی عملکرد در سازمان های دولتی و توسعه منابع انسانی
در سازمانهای دولتی، یکی از چالشهای مهم و حیاتی به شمار میآید، ارزیابی عملکرد کارکنان و اعضای سازمان است. ارزیابی عملکرد، بهعنوان یک پروسه مهم در مدیریت منابع انسانی، بهمنظور تعیین ارزش، کفایت و افزایش عملکرد اعضای سازمان انجام میشود.
در محیط خصوصی، مراکزی برای ارزیابی عملکرد وجود دارند که بهصورت مستمر و دورهای به عملکرد کارکنان پرداخته و نقاط ضعف و قوت آنها را شناسایی و سپس بهبود عملکرد آنها را هدف قرار دادهاند. اما در سازمانهای دولتی، وضعیت متفاوتی را میتوانیم یافت که در بسیاری از موارد، ارزیابی عملکرد بهصورت غیرمستمر و بهصورت ناقص صورت میگیرد.
در اینجا نیاز به رویکرد جدیدی برای ارزیابی عملکرد کارمندان و اعضای سازمان است. این رویکرد باید بهصورت جامع و گسترده باشد تا بتواند نیازهای مختلف سازمانهای دولتی را با توجه به شرایط موجود برآورده کند. علاوه براین، این رویکرد میبایست به کمک دادههای رقابتی و دقیق، در جهت بهبود کیفیت عملکرد کارکنان و افزایش بهرهوری، طراحی شود.
از طرف دیگر، یکی از مهمترین عاملهای مؤثر در پیشرفت و توسعه سازمان، توسعه منابع انسانی است. توسعه منابع انسانی، شامل فرآیندهای تخصصی، ابزارهای مدیریتی و آموزش و پرورش اعضای سازمان است که اهداف آموزش و پرورش آنها، بهبود دانش، فناوری، مهارتها و تکنیکهای لازم است که برای عملکرد بهتر در جهت ارائه خدمات عمومی به اجتماع و مشتریان سازمان انجامشود.
اگر بخواهیم که سازمانهای دولتی و اداری برای بهرهوری و بهترین استفاده ممکن از منابع خود، بهترین اجرای برنامه ها و سیاست های عمومی را داشته باشند، باید ابتدا بهراهکارهای گستردهای برای ارزیابی عملکرد و توسعه منابع انسانی که مبتنی بر تجربه های مؤثر و آموزشی است، بپردازیم. این اقدام، بستر مناسبی برای بهبود عملکرد و رفع مشکلات، بهویژه در سازمانهای دولتی فراهم خواهد کرد.