ناودانی شیروانی

تاریخچه ناودانی شیروانی

ناودانی شیروانی یکی از مهم‌ترین رسانه‌های شیروانی است که در مناطق شمالی ایران و شرق ترکیه به کار می‌رود. این نوع نقل و انتقال کالا و مسافر بر روی قایق‌های چوبی روی آبراهه‌های پویا و آبی در شمال ایران است. تاریخچه ناودانی شیروانی به قدمت‌های ناشناخته‌ای دست می‌یابد.

در سال ۱۹۳۶ میلادی، شماری از دانشمندان و پژوهشگران فرانسوی با هدف مطالعه شیوه‌های ناودانی‌بانی در شمال ایران به ایران سفر کردند. آن‌ها پس از برگزاری یک کنفرانس در مشهد به منطقه شوشتر رفتند و سپس در شمال ایران با مردمان آذربایجانیِ شیروانی دیدار کردند.

تاریخچه ناودانی شیروانی به دوران ایلخانیان در ایران برمی‌گردد. در آن دوره، مسیر آبراهه‌های شمالی ایران در راه میان ایران و خزر برای مرز قوی بود. در سال ۱۳۵۵، حکومت های محلی در استان ایلام، کرمانشاه، آذربایجان غربی، زنجان، قزوین و گیلان آبگشایی بسیاری از رودخانه‌ها انجام دادند و ناودانی شیروانی به عنوان راه حمل کالاها و مسافر برای مردمان شمال ایران شکل گرفت. در دورهٔ مشروطیت ایران، این روش حمل و نقل برای تاثیرگذاری در توسعه دسترسی به بازارهای شهری و توسعه اقتصاد کشاورزی روستایی بسیار مورد توجه قرار گرفت. همچنین، خشکسالی‌هایی که در دهه‌های ۱۳۵۰ و ۱۳۶۰جاری‌بود، باعث شد که ناحیه شمال کشور بهترین راه حمل و ارتباط با سایر ناحیه‌های کشور شود. به همین دلیل، ناودانی شیروانی به عنوان یک نوع تجارت به مرور زمان بسیار رونق گرفت.

آب و هوای ناودانی شیروانی

آب و هوای ناودانی شیروانی، به عنوان یکی از مناطق با آب و هوای نیمه بیابانی، در استان خراسان شمالی قرار دارد. این منطقه با داشتن شرایطی اقلیمی خشک و سوزان در تابستان ها و سرد و خشک در زمستان ها، یکی از مناطقی است که جذابیت بسیاری برای گردشگران و علاقه مندان به طبیعت دارد.

در فصول گرم سال، هوای ناودانی شیروانی، بسیار سوزان و خشک است. در این فصول، درختان سرسبز نیز به طور قابل ملاحظه ای خشک و ناتوان می شوند. بنابراین، سایر منابع طبیعی برای این منطقه اهمیت بسیاری دارند. سد های آبی، چشمه های آب گرم و یخچال هایی که از پشته های کوهی سرد ناودانی شیروانی سرازیر می شوند، همه به عنوان منابع ویتال آب در این منطقه شناخته می شوند.

در زمستان، هوای ناودانی شیروانی خنک و خشک است، و ممکن است شیروانی به عنوان یکی از مناطقی با آب و هوای سرد و شرایط پوست پوستکین خشک و ناکی را شناخته شود. با این حال، در حال پوشش دادن کوه ها و دشت ها با برف، تصاویر زیبایی از منطقه شیروانی ارائه می دهد. در این فصل، گردشگران می توانند از فعالیت هایی مانند اسکی و سورف نیز لذت ببرند.

به عنوان نتیجه، هوای ناودانی شیروانی، با شرایطی اقلیمی خشک و در برخی فصل ها سرد، یکی از مناطق گردشگری محبوب در استان خراسان شمالی است. این منطقه، با وجود اینکه در فصول گرم سال خشک و سوزان است، به دلیل وجود منابع آبی متنوع، همچنان یکی از دیدنی ترین مناطق است.

مراکز تفریحی در ناودانی شیروانی

در ناودانی شیروانی، که یکی از شهرهای استان زنجان است، برای افرادی که به دنبال تفریح و سرگرمی هستند، مراکزی متنوع و جذاب وجود دارد. این مراکز به عنوان یکی از امکانات مهم شهر، بعد از کار و تحصیل، فرصتی برای استراحت و تفریح را برای مردم فراهم می کنند. در ادامه، به توضیح برخی از این مراکز پرداخته خواهد شد.

اولین مرکز تفریحی در ناودانی شیروانی، پارک شهری است. این پارک با وجود فضای باز و سبزی که در آن وجود دارد، محلی مناسب برای سرگرمی و بیرون آمدن از منزل برای افرادی است که به دنبال فضای باز و هوای طبیعی هستند. برا همین علاوه بر دور هم جمع شدن خانواده ها، نوجوانان و بزرگسالان نیز در این پارک حضور پیدا می کنند.

مرکز تفریحی بعدی در ناودانی شیروانی، باغ کوهستان است. این مرکز در واقع یک باغ با مساحتی بزرگ است که در آن غیر از غرفه های متعددی که برای ورودی هر غرفه پولی دریافت می شود، چندرقم بازی در دسترس کودکان و نوجوانان است. برای ورود به باغ کوهستان پولی پرداخت می شود و بسته به ساعت و تاریخ ورود میزان پرداخت متفاوت است.

مرکز تفریحی بعدی که در ناودانی شیروانی وجود دارد، استخر شیرین آب است. این استخر برای افرادی که علاقه ی خود را در شنا کردن و شناوری پیدا کرده اند، موقعیتی ایده ال را فراهم می کند. با استفاده از این استخر می توان به شناور روی آب، شنا زیر آب و همچنین دیدن تکنیک های مختلف شناوری پرداخت. این مرکز پر از حرکت و جذابیت است و توانسته است محلی بسیار محبوب در بین شهروندان شود.

به طور کلی می توان گفت که در ناودانی شیروانی، مراکز تفریحی مناسب و با کیفیتی برای کودکان و بزرگسالان وجود دارد که با حضور در آن ها، می توان به استراحت و پاک شدن از خستگی های روزانه پرداخت و برای یادگیری بیشتر و موقعیت های اجتماعی عالی، فرصتی را کسب کرد.

پیش بینی خطرسیلاب در ناودانی شیروانی

همانطور که می‌دانیم، سیلاب به علت بارش شدید باران و یا ذوب برف در مناطق کوهستانی ایجاد می‌شود و رودخانه‌ها و جوی‌ها را پر آب و پر سیلاب می‌کند. شیروانی که یکی از شهرهای کردستان است، در جنوب شرق استان کردستان قرار دارد. این شهر از شهرهایی است که باران‌های شدید در فصل بهار و پاییز و همچنین ذوب برف در فصل زمستان را تجربه می‌کند و به همین علت، خطر سیلاب در این منطقه بسیار بالاست.

با توجه به موقعیت جغرافیایی شیروانی در ارتفاعات کردستان و بارش‌های فصلی بسیار شدید، به ویژه در فصول بهار و پاییز، پیش‌بینی خطر سیلاب در این منطقه بسیار مهم می‌باشد. بررسی این خطر به دلیل اینکه می‌تواند در این منطقه از تلفات جانی و اقتصادی زیادی سبب شود، بسیار حیاتی می‌باشد. بنابراین، برای پیش‌بینی خطر سیلاب در شیروانی، باید به متغیرهای مختلفی مانند تمدیدانها، ارتفاعات، شیب زمین، میزان باران و توده‌های برف در منطقه توجه شود.

همچنین باید به دقت پارامترهای مرتبط با آب پایین دستی نظیر میزان جریان‌های رودخانه، تدفین و رسوب‌گذاری و ... را بررسی کرد تا بتوان پدیده‌های پویا در جریانات سیلاب را نیز پیش‌بینی کرد. با این کار، می‌توان به خوبی به مسئله پیش بینی احتمال وقوع سیلاب و رساندن هشدار به جامعه ایجاد شده و تا حد ممکن زیان‌ها و تلفات جانی را بررسی کرد. به طور کلی، پیش‌بینی خطر سیلاب در ناودانی شیروانی باید به لحاظ منابع محلی انجام شود و با توجه به شرایط محلی، اقدامات مناسبی برای کاهش خطر سیلاب انجام شود.

روش های پیشگیری از سیلاب در ناودانی شیروانی

سیلاب به عبارتی ورشکستگی سده ها است و هر ساله دلایل مختلفی از جمله بارش شدید باران، سیلاب‌های طبیعی و یا سیلاب‌های شهری باعث ایجاد خسارت‌های جسیمی برای جوامع محلی می شود. یکی از نواحی که همواره تحت تاثیر سیلاب قرار دارد، محدوده ناودانی شیروانی می باشد.

روش های پیشگیری از سیلاب در ناودانی شیروانی در دو بخش عمده به شرح زیر می تواند ارائه شود.

بخش اول پیشگیری فیزیکی می باشد که شامل ساخت سراسری سدها و ساخت کانال های مصنوعی جهت هدایت سیلاب وابسته به سطح دریا شده است. یکی از روش های مهم ساخت سد در منطقه ناودانی، هماهنگی بین توسعه کشاورزی و سدبندی سدها می باشد. این کار باعث ذخیره سازی آب و کاهش جریان آب در حین باران اشتباه می شود که در نتیجه باعث کاهش خسارت های محیطی، کشاورزی، حیات وحش و انسانی می شود.

بخش دوم پیشگیری غیرفیزیکی می باشد که شامل آموزش به مردم در خصوص رفتارهای مناسب در شرایط بحرانی و حفظ ایمنی جانی و مادی می باشد. این بخش به دلیل عدم توانایی یا تکلف صاحبان املاک و وسایل نقلیه برای رفع خسارات احتمالی، مورد تاکید قرار گرفته است. آموزش با رویکرد نیمه مستقیم باعث تقویت شفافیت و ارتقای هوش فردی و رفتاری افراد شده است. به عنوان مثال آموزش برای عدم رانندگی در زمان جریان سیلاب و عدم ناله از مقدار قابل توجه باعث افزایش دقت و مدیریت برای صاحبان املاک می شود.

باید توجه داشت که برای موفقیت روش های پیشگیری، همکاری و همگرایی بین افراد، سازمان ها و دستگاه ها بسیار ضروری و مهم می باشد. تنها با همکاری و همدلی می توان در پیشگیری از خسارات سیلابی به نحو مطلوب موفق بود.

نقشه های جغرافیایی ناودانی شیروانی

نقشه‌های جغرافیایی ناودانی شیروانی به معنای نقشه‌هایی هستند که برای شناخت و تحلیل سامانه آبیاری ناودانی شیروانی در شمال ایران وجود دارند. این نقشه‌ها شامل تنظیمات آبیاری، فرآیندها و ساختارهای حیاتی سامانه ناودانی شیروانی هستند که در تولید محصولات کشاورزی و بهبود عملکرد زمین به کار می‌روند.

نقشه‌های جغرافیایی ناودانی شیروانی شامل بخش‌های مختلف نظیر نقشه‌های سلسله‌های کوهی، مراکز نیروگاهی، شبکه‌های آبیاری و روش‌های تلفیقی کشت و دامپروری هستند. این نقشه‌ها می‌توانند به عنوان راهنمایی برای برنامه‌ریزی، طراحی و اجرای بهتر سامانه آبیاری ناودانی شیروانی مورد استفاده قرار بگیرند و باعث بهبود سطح و کارایی تولید محصولات و بهره‌وری آبی در این منطقه می‌شوند.

از آنجایی که سامانه آبیاری ناودانی شیروانی به عنوان یکی از مهم‌ترین سامانه‌های آبی در ایران شناخته می‌شود، مطالعه و تحلیل نقشه‌های جغرافیایی آن قابلیت‌های بسیار گسترده‌ای را به‌دنبال دارد. این قابلیت‌ها شامل ارزیابی شکل و موضع زمین، تعیین منابع آب، شناسایی مسائل مرتبط با آب‌های سطحی و زیرزمینی، بهبود دقت در طراحی ریزساختارهای آبیاری و جلوگیری از آب‌های بية، کاهش نیاز به آب و افزایش بهره‌وری آبی، پایش و کنترل آلودگی آب و بهره‌گیری از داده‌های نقشه‌های فرعی برای مدیریت هوشمند آب‌ها و بهره‌وری بهتر از آنها در شمال ایران می‌باشد.